OʼZ  ЎЗ  РУ  EN

Afg‘on xalq maqollari (124)

Afg‘onlar (o‘zlarini pushtun, patan deb ataydilar) — Afg‘onistonning asosiy aholisi (11,975 mln. kishi, 2004). 19 mln.dan ortiq kishi (asosan ko‘chmanchi va yarim ko‘chmanchilar) Pokistonning shimoli-g‘arbida yashaydi. Qabila birlashmalari saqlangan (afridiylar, vazirlar, gilzoyilar, durroniylar va b.). Pushtu tilida so‘zlashadi. Dindorlari — asosan musulmon-sunniylar.


• O‘likni ko‘z yosh bilan tiriltirolmaysan.
• Ko‘pam shirin bo‘laverma, yeb qo‘yishadi.
• Yeyishga kelganda soppa-sog‘, ishlashga kelganda ― kasal.
• Uyingdagi zog‘ora noning birovning moyli oshidan afzal.
• Tirik shoqol o‘lik sherdan afzal.
• Odam toshdan qattiq, guldan nozik.
• Eshakni qancha urganing bilan undan ot chiqmaydi.
• Katta it hurisa, kichigi indamay turadi.
• Bir etikka ikki oyoq sig‘maydi.
• Bitta qo‘lda ikki tarvuzni ko‘tarolmaysan.
• Tuyadan: "Nega bo‘yning qiyshiq?" ― deb so‘rashdi. U javob berdi: "Mening qayerim to‘g‘ri?".
• Arqon ingichka joyidan uziladi.
• Pastga tupursang soqolingga tegadi, tepaga tupursang ― mo‘ylovingga.
• Podadan qolgan qo‘yni bo‘ri yeydi.
• Sochning boshqa og‘irligi tushmaydi.
• Birovning hamma narsasi yoqadi, o‘zingning aqling yoqadi.
• Har ishning o‘z vaqt-soati bor.
• Hammaga o‘z vatani Kashmirdek go‘zal.
• O‘zimga yaxshi joy tanlab, kulga o‘tirdim.
• Ochning tushiga non kiradi.
• Ochga yo‘lbarsning terisi ham nondan bo‘lganga o‘xshaydi.
• Mehmonga nimani berishsa, o‘shani yeydi.
• Hadya qilingan otning tishini sanamaydilar.
• Ikki kishi orasida uchinchisi bo‘lmasa bir-birini o‘ldirib qo‘yadi.
• Mullaning aytganini qil, qilganini qilma.
• Bola yig‘lamasa, onasi emizmaydi.
• Chumoli uchun bir qoshiq suv ham ― ummon.
• Yong‘inga begonaniki ham, o‘zingniki ham barobar.
• Chaqirilgan yuzta mehmonga joy topiladi, chaqirilmagan bittasiga topilmaydi.
• Qarz ― baxtsizlik eshigi.
• Sigir ortidan buzoq yuradi.
• Birini qidirib, ikkinchisini yo‘qotasan.
• O‘q borib ko‘kragingga kirganidagina xavfni sezdingmi?
• Menda o‘q yo‘g‘-u kamon nimaga kerak?
• Ilon ovchisi ilon zahridan o‘ladi.
• Six ham kuymadi, kabob ham.
• Ko‘zdan uzoq ― qalbdan uzoq.
• Yaxshi so‘z ham bir marta aytilsa yaxshi.
• Qora tovuq ham oq tuxum tug‘adi.
• Yaxshi go‘shtdan ― yaxshi sho‘rva.
• Boylik qanchalik ko‘p bo‘lmasin, uning oxiri bor.
• Ona qanday bo‘lsa, qizi ham shunday.
• Tosh doim kambag‘alning boshiga tushadi.
• Otni taqalashsa baqa ham kaftini uzatarkan.
• Suv boshdan tepada bo‘lsa, bir qarichmi, undan ortiqmi farqi yo‘q.
• Chumolining o‘limi yaqinlashsa, qanoti o‘sadi.
• Shamol bo‘lmasa, daraxt silkinmaydi.
• Echkiga uning shoxi og‘irlik qilmaydi.
• Kimgadir sut yoqadi, kimgadir ― sho‘rva.
• Sigir qora bo‘lsa ham suti oq bo‘ladi.
• Kim birovga chox qazisa, unga o‘zi tushadi.
• Sutdan kuygan qatiqni ham puflab ichadi.
• Sher boshqa sherga tishlarini qarzga bermaydi.
• Daraxt yaproqlari shamolsiz shitirlamaydi.
• Afti ― odam, qalbi ― shayton.
• Har qanday idish kuni kelib sinadi.
• Odamlar har xil: kimdir ― javohir, kimdir ― oddiy tosh.
• Yetimga doim tosh tegadi.
• Bir egarga ikki kishi o‘tirolmaydi.
• O‘z ko‘chasida daydi it ham ― yo‘lbars.
• O‘z ko‘chasida it ham sherdek olishadi.
• O‘z yurtingning qadrini o‘zga yurtda bilasan.
• Ko‘pam achchiq bo‘laverma, tashlab yuborishadi.
• Uchinchi odam bo‘lmaganida ikkalasi yarashib ketishardi.
• Birovga yomonlik qilmasang, senga ham yomonlik qilishmaydi.
• Ko‘rning oldida raqsga tushma, karning oldida qo‘shiq aytma.
• Keyin yig‘lab qolmaslik uchun shoshilma.
• Kirni ushlasang bulg‘anasan.
• O‘rdakni sho‘ng‘ishga o‘rgatma.
• Ish qilmasang, xordiq ham yo‘q.
• Yolg‘onchi rost gapirsa ham unga ishonmaydilar.
• O‘t bilan suv chiqishmaydi.
• Bir qultum suvga to‘ymaysan.
• Ular sichqon-mushukday ahil.
• Eshak Makkaga borib kelsa ham eshakligicha qoladi.
• Bo‘ridan faqat bo‘ri tug‘iladi.
• "Shakar" deganing bilan og‘zing shirin bo‘lib qolmaydi.
• Daryodan it ichgani bilan u kirlanib qolmaydi.
• O‘limidan keyin odamning qadriga yetadilar.
• Oqqan suv orqaga qaytmaydi.
• Bir tosh bilan yuzlab qushni o‘ldirish mumkin.
• Xudoyim mushukkka qanot bermasin-da ― yo‘qsa u hamma qushlarni qirib tashlaydi.
• Xudoyim eshakka shox bermasin-da ― yo‘qsa u hamma ho‘kizlarni suzib tashlaydi.
• Hanjar yarasi bitadi, so‘zniki bitmaydi.
• Qo‘l qo‘lni taniydi.
• Pul kichik, lekin katta ishlarni qilishga qodir.
• Kuch aqlni ham yengishi mumkin.
• Eshakning o‘limi ― itlarga bazm.
• It hurar, karvon o‘tar.
• Hakkalar urushsa, kaptarning pati uchadi.
• Chanqagan odamning tushiga suv kiradi.
• Suv boshidan tiniq.
• Qo‘lda beshta barmoq, hammasi har xil.
• Qora qo‘yning bolasi oq tug‘ilsa-da, bitta bo‘lsa-da qora dog‘i bo‘ladi.
• Bir zarba bilan suvni bo‘lolmaysan, suv bilan olovni qo‘sholmaysan.
• Ilon chaqqan ola arqondan ham qo‘rqadi.
• Aqlliga aytsang bas, nodonga ko‘rsatib ber.
• Aqlli bitta so‘zga tushunadi, nodonga tayoq kerak.
• Cho‘kayotgan odam ko‘pikka ham yopishadi.
• Xo‘roz qichqirgani bilan tong otib qolmaydi.
• Paxta o‘t bilan do‘st bo‘lolmaydi.
• Bo‘lgan ish o‘tib ketdi.
• Buqa atirgulning hidini tushunarmidi?
• Birovning bolasiga achinmaydilar.
• Birovning olovi isitmaydi.
• Birovning eshagi kuchliga o‘xshaydi.
• Ba’zida ko‘r ham hassasini yo‘qotib qo‘yadi.
• Muloyimlik qo‘pollik paytida bilinadi.
• Suv kanalning bo‘sh joyini o‘piradi.
• Hammaga o‘z kashtasi chiroylidek ko‘rinadi.
• Eskigan ipak eshakning egariga ham yaramaydi.
• Birovning qilichi dastasidan o‘zingning o‘rog‘ing afzal.
• Kichkina nayza ham odamni o‘ldirishi mumkin.
• O‘t va momiq paxta chiqishmaydi.
• Bitta sigir bulg‘ansa, hamma yoqni bulg‘aydi.
• Yomg‘irdan qochib, tarnovga tutildi.
• Tig‘ yarasi tuzaladi, tuhmat yarasi tuzalmaydi.
• Gilamga qarab oyoq uzat.
• Ko‘tarilishdan so‘ng doim tushish bor.
• G‘alvir ko‘zaga qarab "teshik" degan ekan.
• Mishqi bo‘lsa-da o‘z opang yaxshi.
• Tashqarisi ― shirin, ichi ― ari uyasi.
• Donoga aql o‘rgatma.
• Birovning boshmog‘i senga loyiq kelmaydi.

D.Tojialiyev tarjimalari

Saytimiz rivojiga hissa

Uzcard: 8600 5504 8563 9786

© 2004-2020 - Ziyo istagan qalblar uchun! Saytda taqdim etilgan elektron manbalardan faqatgina shaxsiy mutolaa maqsadida foydalanish mumkin. Tijoriy maqsadlarda foydalanish (sotish, chop etish, ko‘paytirish, tarqatish) qonunan taqiqlanadi. Saytdan materiallar olib chop etilganda manzilimiz koʻrsatilishi shart.