TIRIK QAHRAMONLAR

Shafkatni bilmagan,
Kokildor Taras,
Eshitilar menga
Kechalar, hayhot! —
Eshik orqasidan
Dahshat to`la sas:
“Andriy! Senga men bergandim xayot!...”
Go`zal panna turar,
Yuzida yo`q, qon.
Shamolda o`ynaydi o`rim sochlari.
Uq teshgan Andriy
Qular nogahon
Bo`ronda yiqilgan qayin singari.

Poltava ustida
Suzar yarim tun,
Mana u, bor ichra kezar rudapo.
Bu kech
Rossiyaga qarshi yashirin
Yurish o`ylamoqda sotqin Mazepo.

Kochubey tutqunda,
Qorong`u zindon.
Qochishni o`tkazar mahbus ko`ngildan.
Tong bilan Kochubey
Qatl etilgan on
Yevgeniy Onegin turdi o`rindan.

«Pechorin! O, dahshat!
Atrof zim-ziyo.
Shubha o`rtamoqda, do`stim, dilni ko`p».
Qimor o`ynar ekan Dostoyevskiy,
Kampirlarni bo`g`ar
Shum Raskolnikov.

Jimgina pirpirab
So`nar yulduzlar,
Tong otib kelmoqda quyuq tumandan.
Parovoz qo`zg`aldi,
Titradi izlar,
Anna Karenina ayrildi jondan.

O`rtoq klassiklar!
Endi shumi ish!
Bari qahramonlar yitib ketmoqda!
Nahot, niyatingiz
Faqat o`ldirish —
Duel,
Poezd yo`li
Va yo sirtmoqda!

Roman yozmoqchiman o`zim,
Kattakon!
Kitobining birinchi betidan boshlab,
Hunar o`rganadi
Har bir qahramon,
Men xam o`rganaman g`aflatni tashlab.
Ruhiy azoblarga bo`lsayu taslim,
Qahramon zerikib qolsa biror kech.
Parovoz ostiga
Tashlayman o`zim,
Ammo qahramonim tashlamaymav xech.

Bu yorug` dunyodan
Ko`z yumsam agar,
Tobutum ortidan
Iztirob-la jim —
Meni so`nggi yo`lga kuzatib borar
Men qutqarib qolgan qahramonlarim.

Qabrim tepasida
To`xtagan yo`lchi
So`raydi:
— O`lgan kim? So`yla, birodar!
Qahramonlar aytar:
— Svetlov o`ldi!
Haqiqiy yozuvchi edi u odam!

RUMOLIK YIGIT

Tuproqda yotipti rumolik yigit,
Ko`ksida benaqshin, oddiy qora but.
Mushtipar onaning yolg`iz o`g`loni,
Musofir o`lkada uzilgan joni.

Neapol shahrida o`sgan azamat,
Nima izlab kelding Rossiyaga, ayt?
O`z ona tuprog`ing, go`zal yurting bor,
Netardi, elingda bo`lsang baxtiyor?!

Men seni Mozdokda o`ldirgan odam —
Vulqonli yurtingni g`oyat sevardim.
Bepoyon Volgada shavq ichra bir dam
Yengil gondolada suzmoq istardim.

Va lekin men, axir miltiq ko`tarib
Sening diyoringga yo`l olganim yo`q!
Rafael qadami tekkan yer uzra
Uchib o`tgani yo`q men otgan bu o`q!

Men o`z tuprog`imda o`q uzdim, bu yer
Meni ardoqlagan kutlug`, ezgu yer!
Bu o`lka haqida aytilgan ertak
Tarjimada shunday chiqmasa kerak.

Mening O`rta Donim, qo`ng`ir tuprog`im
O`rgangan edimi chet ellik olim?
Munisam Rossiya, Rossiyam yerin
Yo sen haydab ekkan edingmi ekin?

Seni keltirdilar poyezdga ortib
O`zgalar yerini olmoqqa tortib.
Toki sen ko`ksingga taqqan bu salib
Mozoring ustida tursin yuksalib...

Yo`q! Qilich ko`tarib, hech inson hech vaqt
Mening diyorimga qo`yolmas oyoq,
O`q uzdim — dunyoda yo`qdir adolat
Dushmanga men uzgan o`qdan odilroq.

Musofir o`lkada bukun jon berdi
Mushtipar onaning yolg`iz o`g`loni.
Jonsiz ko`zlarida aks etib turdi
Go`zal Neapolning zangor osmoni.

Erkin Vohidov tarjimasi