OʼZ  ЎЗ  РУ  EN

Cho‘pon Ali

O‘tgan zamonda bir zolim, qonxo‘r xon bo‘lgan ekan. Xonning to‘rt xotini bo‘lib, bitta ham farzand ko‘rmagan ekan. Xon umrining oxirida eng kichik xotinidan bir o‘g‘il ko‘ribdi. Kundan kun, oydan oy, yildan yil o‘tibdi. O‘g‘li o‘sib ulg‘ayibdi, qomati kelishgan, aqli raso, rahmdil yigit bo‘lib yetishibdi.
Xon ko‘zining oq-u qorasi, bitta-yu bitta o‘g‘liga shamolni ham ravo ko‘rmas ekan. U o‘g‘lining rahmdilligidan, beva-bechoralarga har narsani ayamay berib yuborishidan g‘azablanar ekan. Lekin o‘g‘liga hech nima deyolmay, u bilan so‘zlashgan odamni o‘ldirtirar ekan.
Kunlardan bir kun shaharning chetidagi bir o‘rmonda yovvoyi to‘ng‘iz paydo bo‘lib, ekinlarni payxon qilib, xalqqa ko‘p zarar yetkazibdi. Hech kim to‘ng‘izni tutolmabdi. Aksincha, to‘ng‘iz o‘rmonga borgan odamlarni halok qilar ekan.
Buni eshitgan xonning o‘g‘li o‘rmonga borib to‘ng‘izni o‘ldirib kelish uchun otasidan javob so‘rabdi. Xon javob bermabdi.
Axiri xonning o‘g‘li otasiga bildirmay kiyinib, yarog‘-aslaha olib, bir o‘zi o‘rmonga otlanibdi. Darvozada turgan soqchilardan biriga:
— Men uch kunda qaytib kelsam kelganim, bo‘lmasa meni o‘ldi deb bilinglar, — debdi. Yigit o‘rmonga qarab yo‘l olibdi.
Yosh yigit o‘rmonga borib, ikki kecha-yu ikki kunduz to‘ng‘iz bilan olishibdi. Uchinchi kuni to‘ng‘iz uni ezg‘ilab, majaqlab tashlabdi. U halok bo‘libdi. Xon o‘g‘lining ko‘rinmaganiga hayron bo‘lib, surishtiribdi. Hech kim aytmabdi. Axiri soqchilardan biri xonning o‘g‘li o‘rmonga ketganini va undan haligacha darak yo‘qligini aytibdi. Xon xavotir olib, o‘rmonga kishilar yuboribdi. Soqchilar, xizmatkorlar o‘rmonga borib, uni ko‘p axtarishibdi, axiri bir joyga borib qarasalar, yigitning kiyimlari va qurol-aslahalari har yer-har yerda yotgan emish, o‘zi bir daraxtning tagida o‘lib yotganmish. Yigitning halokatga uchragani ma’lum bo‘libdi. Xon: “Kimki o‘g‘lim to‘g‘risida sovuq xabar keltirsa, qornini yorib, qo‘rg‘oshin quyaman”, degan ekan. Xizmatkorlar juda xafa bo‘lishibdi. Xonga bildirish yo‘llarini o‘ylashibdi. Xonga aytsak, bizni o‘ldiradi, deb qo‘rqqanlaridan, nima qilishlarini bilmabdilar. Zolim xonning aytgan so‘zini eslab, tog‘ga chiqib ketishibdi. Тog‘da so‘zga chechan, qo‘shiqchi Ali degan cho‘pon yashar ekan. Saroy xizmatkorlari bo‘lgan voqeani cho‘ponga aytib berishib:
— Endi sen bizga yo‘l ko‘rsat, podshoga bu voqeani qanday aytamiz,— deyishibdi. Cho‘pon:
— Xafa bo‘lmanglar, hozir sizlar biroz dam olib turinglar. Bu baloni men daf qilaman, — debdi.
Cho‘pon bir daraxtni kesib, teshik dutor yasabdi. Xonning xizmatkorlari oldiga kelib:
— Qani yuringlar, xonning dargohiga boramiz, — debdi.
Ular xon saroyiga kelgandan keyin cho‘pon dutorni qo‘liga olib asta-sekin chala boshlabdi. Dutor nola qilibdi:
Yosh yigitning o‘rmonga borgani, to‘ng‘iz bilan olishgani va oxirida qahramonona halok bo‘lgani to‘g‘risida kuylabdi. Xon dutorning yurakni ezuvchi, g‘amli nolasidan o‘g‘lining halok bo‘lganini sezib qolibdi, g‘azablanib baqiribdi:
— Jallod, o‘rmonga borib kelgan bu kishilarning qornini yorib, qo‘rg‘oshin quy!
Cho‘pon o‘rnidan turib:
— Ey, xon, bu xabarni senga biz emas, mana bu dutor yetkazdi. Qo‘rg‘oshinni dutorning qorniga quya ber, — debdi.
Zolim xon nima qilishini bilmay, g‘azabiga chidolmay dutorning qorniga qo‘rg‘oshin quydiribdi.
Shunday qilib, xizmatkorlar zolim xon zulmidan qutulib qolgan ekanlar.

Saytimiz rivojiga hissa

Uzcard: 8600 5504 8563 9786

© 2004-2020 - Ziyo istagan qalblar uchun! Saytda taqdim etilgan elektron manbalardan faqatgina shaxsiy mutolaa maqsadida foydalanish mumkin. Tijoriy maqsadlarda foydalanish (sotish, chop etish, ko‘paytirish, tarqatish) qonunan taqiqlanadi. Saytdan materiallar olib chop etilganda manzilimiz koʻrsatilishi shart.