Birdan-bir haqiqiy ne’mat odamlarning bir-biri bilan muloqotidir.
A. SENT-EKZYUPERI

Gapirisha bilish talantdir.
STENDAL

Suhbat — bahamjihat quriladigan bino.
A. MORUA

Bir soatlik suhbat ellikta maktubdan afzal.
M. SEVINE

Bahslashish ko‘plarning qo‘lidan keladi, oddiygina suhbatlashishni esa kamdankam kishi uddalaydi.
A. OLKOTT

Kishilar fahmlari yetmaganlikdan emas, ortiqcha g‘ururlari tufayli qaysarlik qilib, eng sog‘lom fikrlar bilan ham kelishmaydilar: qarasalar, to‘g‘ri ish oldingi safni egallab qo‘ygan bo‘ladi, oxirgi o‘rinda bo‘lishni esa ular istashmaydi.
F. LAROSHFUKO

Insonlik bahsda va safarda bilinadi.
J. GERBERT

Odamni aralashib yurgan davrasiga qarab bilish mumkin bo‘lganidek, uning tiliga qarab ham shaxsiyati to‘g‘risida fikr bildirsa bo‘ladi.
J. SVIFT

Odamning so‘zidan faqat uning qanday ko‘rinish niyatidaligini bilish mumkin, aslida uning qandayligini so‘zlarini ifodalashdagi imo-ishoralaridan, yuz bujmaytirishlaridan, binobarin, uning og‘rinib qilgan harakatlaridan ham bilib olish mumkin.
F. SHILLER

Odamlar bilan ularning aqliga monand gaplash.
SA’DIY

Dono bilan so‘zlashganda kam gap bo‘l.
KATTA KATON

Aqlli kishining ishorasi ham kifoya.
TERENSIY

Oliy maqsad sari yetaklamaydigan mukammallikka hech qachon hojat ham yo‘q.
P. A. PAVLENKO

Nozik his qilish qobiliyatiga ega bo‘lgan kishiga butun tafsilotni aytib berishga urinish zerikarli va haqoratli ta’sir etadi.
R. LUKSEMBURG

Hech kimga so‘z bermay suhbat mavzuini ulab ketaverish shaxsiyatparastlikning eng jo‘n ko‘rinishidir, uning qoralanishi to‘g‘ri.
G. SPENSER

O’z vaqtida fikr bildirish katta san’at talab qilganidek, o‘z vaqtida sukut saqlash ham hazilakam mahorat emas.
F. LAROSHFUKO

Ko‘p gapirish bilan ko‘p fikr aytish boshqa-boshqa narsa.
SOFOKL

Jiddiy narsalar to‘g‘risida oddiy gapirish kerak: bu o‘rinda balanparvozlik bemavrid; arzimas narsalar to‘g‘risida gapirganda esa faqat yaxshi ohang, usul va fikrgina ularga mazmun bag‘ishlashini esda tutmoq lozim.
J. LABRUYER

Yaxshi bilmaydigan narsalarni ko‘p hollarda butunlay tushunarsiz so‘zlar bilan tushuntirishga harakat qiladilar.
G. FLOBER

Ko‘pchilik o‘zlarini o‘ylatmaydigan allaqancha lug‘atga egadirlar; bu lug‘at kam ma’no anglatadigan va shuning uchun ham istagan narsaga qo‘llasa bo‘laveradigan so‘zlardan tashkil topgan. Bu bo‘sh shishalarga yonishtirilgan yorliqlardir.
 G. LANSON

Suhbatni shunday olib borish kerakki, suhbatdoshlarning har biri undan naf olsin, bilimi yanada boyisin.
GERAKLIT

Bizga nimadir bilim beradigan so‘zlar, ayniqsa, hamma narsadan azizdir.
ARASTU

Yaxshi gapirish uchun yetarli aqlga, sukut saqlash uchun yetarli mulohazaga ega bo‘lmaslik katta baxtsizlikdir: har qanday surbetlikning ildizi shunda.
J. LABRUYER

Oqillar nazdida gar o‘ltirish odobdir,
Maslahat tashlaganda so‘zga ko‘rsatgil himmat.
Ikki narsa aqlga sig‘maydi agar bilsang,
So‘zlash payti sukutu keraksiz joyda suhbat.
SA’DIY

Hamma ishda va har qanday suhbatlarda sabr-qanoatli bo‘ling.
J. LEBBOK

Tilning aqldan oldinga ketishiga yo‘l qo‘yma.
XILON

Taassurotlar qanchalik tez va shiddat bilan aytib berilsa, ular shunchalik yuzaki va bir lahzali bo‘lib chiqadi.
N. A. DOBROLYUBOV

Dbimo boshqalardan aqlliroq bo‘lish istagidan ham ko‘ra bema’ni ahmoqlik yo‘q.
F. LAROSHFUKO

Suhbatni aql emas, o‘zaro ishonch hamma narsadan ko‘proq qizitadi.
F. LAROSHFUKO

Haddan tashqari ko‘p gapiradigan odam hech kimga yoqmaydi, u go‘yo o‘z romanining qahramonini tasvirlagandek hamisha o‘zi haqida o‘zi gapiradi.
F. CHESTERFILD

Faqat ahmoq odam xiralik qiladi; aqlli odam o‘zining davraga kerakligi yoki ortiqchaligini darhol payqaydi-yu, odamlarning joniga tegmayoq jo‘nab qoladi.
J. LABRUYER

Ko‘p o‘ylaydigan odam iloji boricha kam so‘z ishlatib, ko‘proq fikr berishga intilib gapiradi.
U. IRVING

O’zi haqida uzundan-uzoq gapiradigan odam shuhratparastlikdan qochib qutulolmaydi.
D.YUM

G‘alati gap bilan odamlarni hayratga solaman deganlarida tayinli bir iarsa aytolmaydilar.
L. VOVENARG

Suhbatni otangdan qolgan merosday bilib, undan boshqalarni bebahra qilish huquqiga egamas, deb o‘ylama, aksincha, boshqa hamma sohada bo‘lganidek, suhbatda ham har kim o‘z navbatita ega bo‘lishini nazarda tutmoq kerak.
SITSERON

Doim o‘zing gapiraversang —hamisha haq bo‘lib chiqasan.
O. BALZAK

O’zining ham gapirish navbati kelishini bilmaganda, hech istaganingda achchiqlanmaslik va birorta sovuq yoki ko‘ngilni og‘ritadigan so‘z aytmaslik eng muhim masaladir.
EPIKTET

Har bir kishi oqilona o‘ylash va gapirishga intilsin, biroq boshqalarni o‘z didi va hissiyotlarining nuqsonsizligiga ishontirishga urinmasin: bu nihoyatda mushkul ish.
J. LABRUYER

O’z fikringni isbotlashda va agar xato bo‘lsa boshqa fikrlarni inkor qilishda vazmin so‘zlar va iboralarni ishlat.
F. CHESTERFILD

Ba’zi odamlar uchun gap — ranjitish vositasi: tillaridan nayza otib, achchiq iztehzo qiladilar, so‘zlari — xuddi zaharga qorishtirilgan erman sharbatiday; zaharxanda, tahqir, haqorat og‘izlaridan so‘lakday oqib tushaveradi.
J. LABRUYER

So‘z xulq-atvor demakdir.
 L. N. TOLSTOY

Shaxsiy baxtga erishish uchun ish bilan birga so‘zga e’tibor bering katta ahamiyatga ega.
N. V. SHELGUNOV

Biz bittagina so‘z bilan o‘zimizga va o‘zgalarga qanday zarar yetkaza olishimizni yetarli tasavvur qilmaymiz, bu zararni deyarli tuzatib bo‘lmaydi.
F. LAMENNE

Bilginki, sening farosatsiz, sovuq, beparvo so‘zing xafa qilishi, dilni og‘ritishi, ranjitishi, iztirobga solishi,larzaga tushirishi, dovdiratib qo‘yishi mumkin.
V. A. SUXOMLINSKIY

Til uchiga kelib turgan ikkita so‘zdan doimo eng oddiysini tanlang.
P. VALERI

Yaxshi suhbatdosh bo‘lishning faqat bitta usuli bor, bu tinglay bilishdir.
K. MORLI

Ko‘p odamlar yaxshi gaplarni so‘ylashi mumkin, biroq kamdan-kam odam tinglay biladi, chunki tinglash aql ishlatishni talab qiladi.
R. TAGOR

Tinglash aqlli odam ko‘p hollarda ahmoqqa ko‘rsatadigan muruvvatdir, lekin ahmoq hech qachon bunga muruvvat qaytarmaydi.
P. DEKURSEL

Gapirishni bilmasang, tinglashni o‘rgan.
POMPONIY

Tinglashni o‘rgan, ana shunda sen hatto yomon gapiradiganlardan ham naf olishing mumkin.
PLUTARX

Tinglashda birinchi, gapirishda esa oxirgi bo‘l.
E. KAPIYEV

Tinglash san’ati gapirish san’ati bilan deyarli teppa-tengdir.
P. BUAST

Odam qanchalik kamgap bo‘lsa, shuncha yutadi: kishilar uning aqlli ekani haqida o‘ylay boshlaydilar, buning ustiga, asli o‘sha odam aqlli bo‘lsa, hamma uning nihoyatda zukko odamligiga ishonch hosil qiladi.
J. LABRUYER

Muloyim xarakterni ko‘p hollarda kuchli xarakter deb hisoblaganlari singari, kamgap odamni ham ko‘plar uzoq vaqtgacha aqlli odam sanab yuradilar.
L. BERNE

Suhbatda vazminlik va o‘rinli gapirish gapga chechanlikdan yuqori turadi.
F. BEKON

Ul adabdurki, yaxshi va yamong‘a va ulug va kichikka bajo keltirurlar. Andoqki, barcha haloyiqdan o‘zlarin kichik va kamroq tutarlar va barchag‘a xizmat huzurida bo‘lurlar. Hattoki o‘z farzandlariga, xodim va mamluklarig‘aki, har necha alardan beqoidalig‘ ko‘rsalar xushunat bila alarga so‘z demaslar, balki nasihatni yumshog‘ va chuchuk til bila qilurlar.
A. NAVOIY

Kamgaplik va kamtarinlik suhbatda g‘oyat foydali fazilatdir..
M. MONTEN

Odam kam gapirsa, aqlliroq ko‘rinadi.
M. GORKIY

Tokim birorta so‘z deguncha inson, Aybila hunari barchadan pinhon.
SA’DIY

Berilib ting‘lash va yaxshi javob qaytarish suhbat paytida eng oliy mukamalliklardan biridir.
F. LAROSHFUKO
Eskirgan may ko‘p ichishga yaramagani singari qo‘pol muomala ham suhbatda ketmaydi.
PIFAGOR

Qanday so‘z aytsang, javobiga ham o‘shani eshitasan.
GOMER

Aqlli javob olmoqchi bo‘lsang — aqlli savol ber.
I. GYOTE

Bema’ni savollar bermasangiz, men ham sizga yolg‘on gapirmayman.
O. GOLDSMIT

O’rinsiz savol xunuk javobga sabab bo‘ladi.
 I. ENGELS

Yaxshi gapirish uchun insonda aql yetmasligi yoki indamaygina qo‘ya qolish uchun idrok yetishmasligi musibatdir.
J. LABRUYER

Gapirish va harakat qilish vaqsh kelguncha jim turolmaydigan kishi chyut inson emas.
T. KARLEYL

Sukut saqlashni bilmaydigan odam boplab gapirolmaydi ham.
SENEKA

Sukut saqlashni bilmagan kimsa kamdan-kam yaxshi gapira oladi.
P. SHARRON

Aqlli bo‘lishni istasang, mulohaza qilib so‘rashni, diqqat bilan tinglashni, muloyim javob qaytarishni va boshqa aytadigan gaping bo‘lmasa, indamas-likni o‘rgan.
I. LAFATER

Indamasdan faqat ko‘p narsa aytish emas, balki ko‘p ish qilish ham mumkin.
E. KAPIYEV

Ba’zan sukut har qanday gapdan ham ma’noli bo‘ladi.
Sh. MONTESKYE

Sukut beodoblik, qo‘pollik yoki hasad yuzaga keltirgan har qanday kelishmovchilikka qarshi eng to‘g‘ri javobdir.
I. SIMMERMAN

Nafratli sukutdan ortiq xo‘rlovchi javob bo‘lmas.
M. MONTEN

Odamlar qanday so‘zlashni o‘rganadilar, asosiy gap esa — qanday va qachon sukut saqlay bilishda.
L. N. TOLSTOY

Sukut ba’zan goyat ajib va yoqimli so‘zamollikka nisbatan ham serma’nolik va afzallik kasb etadi hamda juda ko‘p hollarda yuksak donishlikdan dalolat beradi.
J. ADDISON

Sukut saqlash har doim ham aqllilikdan dalolat emas, biroq u har qalay ahmoq emaslikni isbotlaydi.
P. BAUST

Yaxshi so‘zlovchi kishining sukut saqlashi uncha yomon ham gapirmayotgan odamning valaqlashidan ko‘ra ko‘proq hurmat uyg‘otadi.
N. 1PAMFOR

Ma’lumki, ko‘p hollarda g‘oyaviy suhbat degani shundan iboratki, har xil kitobchalarning sarlavhalari yodaki beriladi.
G. SENKEVICH

Biz odatda, bilmagan narsamiz haqida ko‘p gapiramiz. Chunki shu haqda o‘ylaymiz. Aqlimizning ishi ham shu tomonga qaratilgan, hoynahoy, faqatgina ishga qaratilgan.
P. VALERI

Uzoq suhbatdan so‘ng o‘tgan gaplarni bir eslashga urinib ko‘r, shunda gapirilganlarning aksariyat qismi behuda, keraksiz va ko‘pincha ahmoqona bo‘lganiga hayron qolasan.
L. N. TOLSTOY

Aytar so‘zing bo‘lmasa, sukut saqlaganing ma’qul.
V. G. BELINSKIY

Agar odamlar faqat bilgan narsalarini gapirganlarida qanchalar jimjitlik hukm surishini bir tasavvur qilib ko‘ring.
K. CHAPEK

O’zingga ayon narsanigina gapir, bo‘lmasa sukut saqla.
L. N. TOLSTOY

Ahmoqona gapirgandan ko‘ra, aql bilan indamay qo‘ya qolgan
ma’qul.
PUBLILIY SIR

Yo sukut saqla, yoki sukutdan tuzukroq biron narsa gapir.
PIFAGOR

Men bilgan narsam haqida gap sotish nodonlikdir.
M. PRISHVIN

Nodon uchun sukut saqlashdan yaxshisi yo‘q; biroq u o‘zi uchun nima yaxshiligini bilganda nodon bo‘lmas edi.
SA’DIY